Week van de diëtist 2023: duurzaamheid

 

 

Tijdens de week van de diëtist van 20 tot 24 maart geven de diëtisten van AZ Rivierenland een bruikbare, gemakkelijke tip mee om jouw bord duurzamer te maken. Kleine aanpassingen in jouw voedingspatroon kunnen al veel impact hebben op het klimaat, maar ook op jouw gezondheid!

 

Deze week zetten we onze vegetarische gerechten in de kijker!
Probeer zeker 1x per week een vegetarisch gerecht uit! Daarnaast zijn er nog steeds de andere maaltijden om uit te kiezen (zie menu op jouw campus).

campus Rumst:

  • weekmenu: huisgemaakte vegetarische pasta (aanrader!)
  • salade: vegetarische salade met kaaskroketjes
  • panini met mozzarella, tomaat en pesto

campus Bornem:

  • donderdag veggiedag: gevulde veggie paprika (aanrader!)
  • Meeza voorziet deze week een vegetarisch broodje. Probeer dit zeker uit!

 

Tip 1. Kies voor meer plantaardige en minder dierlijke eiwitbronnen op jouw bord

WIST JE DAT?
… dierlijke producten een grotere milieuafdruk hebben dan plantaardige eiwitbronnen?
… vandaag de verhouding 60% dierlijke en 40% plantaardige eiwitbronnen zijn?

Het eerste doel is om de verhouding tussen dierlijke en plantaardige eiwitten om te draaien, naar 60% plantaardig en 40% dierlijke eiwitten. Dit heet de eiwitshift op jouw bord.

Plantaardige eiwitten: gebruik ze meer!

  • sojaproducten (verrijkt met calcium, vitamine D en vitamine B12): sojadrink, erwtendrink of andere plantaardige alternatieven (op sojabasis) voor yoghurt, platte kaas of pudding. De ongezoete varianten kan je gebruiken om te koken,  want deze hebben een neutrale smaak!
    (alternatieven zoals rijst- of haverdrink zijn minder volwaardig en dus minder aan te raden omwille van lagere biologische beschikbaarheid)
  • tofu, quorn, seitan of tempeh
  • noten, zaden en pitten (alle soorten!)
  • peulvruchten, zoals kikkererwten, linzen en bonen (alle soorten!)

 

RECEPT ALS INSPIRATIE

Lasagne met gekruide groenten en linzenweek van de diëtist 1

Bron: Alpro - Link naar recept

De eiwitaanpassingen die gemaakt zijn in dit recept zijn:

  • linzen in plaats van vlees
  • sojadrink in plaats van dierlijke melk. De ongezoete variant is neutraal van smaak en geschikt om mee te koken.
  • soja-alternatief voor yoghurt in plaats van dierlijke yoghurt. Kies tijdens het koken ook hier voor de ongezoete variant!

 

Extra gezondheidstip: vetten!
Gebruik 100% plantaardige vetstof in plaats van een dierlijke vetstof (boter). Deze bevatten meer gezonde vetten (onverzadigde vetten) die goed zijn voor hart- en bloedvaten. Hoe vloeibaarder de vetstof, hoe gezonder (met uitzondering van kokos- en palmolie). Hoe harder de vetstof, hoe ongezonder (meer verzadigde vetten).

 

WIST JE DAT IN AZ RIVIERENLAND?
... zowel patiënten als personeel de optie hebben om vegetarische maaltijden te kiezen? Als deze vraag gesteld wordt, houden de diëtisten en het keukenteam hier rekening mee!

 

 

Tip 2. Kies voor vis met duurzaamheidslabel MSC of ASC op de verpakking

De aanbeveling luidt: eet 1 tot 2x per week vis (of schaal- en schelpdieren), waarvan 1x vette vis.

Waarom niet meer dan 2 keer per week vis?
Bepaalde vissoorten zijn overbevist en bedreigd waardoor hun biodiversiteit verkleint. In de meeste vissen zitten bovendien stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid, zoals zware metalen (bv. kwik) omdat het zeewater vaak vervuild is.

Welke vis koop ik nu het beste?
Kijk op de verpakking naar de duurzaamheidslabels ASC of MSC:

  • MSC = duurzame visvangst   (Marine Stewardship Counsel)
  • ASC = duurzame viskweek   (Aquaculture Stewardship Counsel) 

Net zoals groenten en fruit koop je vis beter in het juiste seizoen en wissel voldoende af. Neem hiervoor een kijkje op deze viskalenders:

Geef de voorkeur aan duurzame vis, kies vis van het seizoen (viskalender) en kies voor niet-bedreigde vissoorten”.

 

RECEPT ALS INSPIRATIE

Heek (+ duurzaamheidslabel) met korstje en linzensaladeweek van de diëtist 2

Bron: MSC - Link naar het recept

Misschien niet vanzelfsprekend, maar je kan peulvruchten (zoals linzen) perfect combineren met vlees of vis zoals in dit recept!

 

WIST JE DAT WE IN AZ RIVIERENLAND?
… enkel vis met de duurzaamheidslabels ASC en MSC gebruiken bij de vismaaltijden?

 

 

Tip 3. Kies voor veel groenten die passen in het seizoen! Kies bij voorkeur ook lokaal geteelde groenten.

Buiten het seizoen moeten de telers de weersomstandigheden nabootsen via verwarmde serres of voeren ze de producten uit het buitenland in. De extra energie die hiervoor nodig is, is erg nadelig voor het milieu.  Als je eet volgens de seizoenen, kan je makkelijk meer variatie brengen in jouw eigen weekmenu.

Een goede tip is om de gratis seizoenskalender van VELT op jouw koelkast te hangen. Deze  geeft een handig overzicht welke groenten en fruitsoorten bij welke maand horen. Je kan hier ook plaatsen in jouw buurt zoeken die lokaal geproduceerde groenten- en fruitsoorten aanbieden.

Deze kalender toont dat in maart de volgende groenten helemaal hip zijn: paddenstoelen, bloemkool, selder, pastinaak, prei, radijs, rode biet, savooikool, spinazie, veldsla, aardappelen, witloof en wortelen.

 

RECEPT ALS INSPIRATIE

Salade van rode biet, aardappel en radijsweek van de diëtist 3

Bron: libelle lekker - Link naar het recept

Een frisse salade als bijgerecht met seizoensgebonden groenten uit maart!

 

WIST JE DAT IN AZ RIVIERENLAND…
… het menu voor de patiënten gebaseerd is op de verschillende seizoenen? Menu’s worden opgesteld door de chef-kok in samenwerking met de diëtisten en volgens de seizoencyclussen. Bij de warme maaltijd worden er steeds voldoende groenten en soep voorzien.

 

 

Tip 4. Indien je kiest voor vlees, ga dan voor een kleine portie en kies  witte vleessoorten (kip, kalkoen). Beperk rood vlees (rund, lam en varken) zo veel mogelijk.

WIST JE DAT?
… ongeveer 50% van de broeikasgassen van de veeteelt afkomstig is? Bovendien is er een groot verschil tussen rood vlees (grote diersoorten) en wit vlees (kleinere diersoorten) op vlak van CO2-uitstoot, water en voedselverbruik. Daarnaast tonen studies een verband tussen het eten van rood vlees en een verhoogd risico op darmkanker.  Indien je voor vlees kiest, kies dan voor de witte vleessoorten.

 

RECEPT ALS INSPIRATIE

Gestoofde kip met champignons, pastinaak en volkoren rijstweek van de diëtist 4

Bron: AH - Link naar recept

Combineer een stukje wit vlees met een stevige portie seizoensgroenten. Zo zijn pastinaak en paddenstoelen nog steeds seizoensgebonden in maart.

Gebruik steeds volkoren graanproducten (bv. zilvervliesrijst in plaats van witte rijst). Volkoren producten bevatten vezels, andere voedingsstoffen en geven een langer verzadigd gevoel.

 

 

 

Tip 5. Kies voor kraantjeswater als meest duurzame optie en geef de voorkeur aan herbruikbare verpakkingen!

WIST JE DAT?
… de productie van flessenwater erg energie-intensief is? Een persoon die van flessenwater overschakelt op kraantjeswater reduceert zijn CO2-uitstoot met minimum 150 kg/jaar.  Dit is te vergelijken met een verplaatsing van 1000 km met de auto! Als we dit met zijn allen doen, heeft dit dus een enorme impact.

Kraantjeswater is trouwens ook veel goedkoper dan flessenwater. Je kan hiermee jaarlijks enkele honderden euro’s besparen.

              

WIST JE DAT IN AZ RIVIERENLAND?
… kraantjeswater beschikbaar is aan de voorziene watertaps in het ziekenhuis? Neem jouw AZR hervulbare fles mee en drink voldoende water om goed gehydrateerd te blijven! Ga voor minimaal 1,5 liter water per dag!

week van de diëtist 5

 

 

 

 

 

 

BRONNEN

Bronnen TIP 1: VLEES

Bronnen TIP 2: EIWITBRONNEN

Bronnen TIP 3: VIS

Bronnen TIP 4: GROENTEN:

Bronnen TIP 5: WATER: